Jason en de Argonauten

Op zoek naar het
gulden vlies

Ga naar het menu
Jason en de argonauten, een compilatie

Wie waren de Argonauten?

De Argonauten waren een groep vrijwilligers die per schip (de "Argo") op zoek gingen naar het Gulden Vlies, onder deze vrijwilligers zien we grote bekenden zoals Argos de ontwerper van het schip, Castor de paardenmenner, Pollux de worstelaar, de sterkste man ooit: Herakles, Medea de latere vrouw van Jason, Orpheus de Thracische dichter en Theseus de held van Athene en Attika.

De aanleiding tot de reis

Jason, zoon en troonopvolger van Aeson die de rechtmatige koning van Iolkos (het hedendaagse Volos) was, ging op weg naar de hoofdstad om de troon op te eisen.
Pelias, halfbroer van Jasons' vader, wilde zélf de heerschappij over heel Thessalië krijgen en had koning Aeson van de troon geworpen en al zijn volgelingen vermoord. Hij organiseerde vervolgens spelen ter ere van Poseidon. Hij had ook een orakel geraadpleegd omdat hij onzeker was over zijn toekomst en het orakel vertelde hem op te passen voor een man met maar één sandaal.
Jason op zijn beurt, verloor onderweg naar Iolkos één van van zijn sandalen in de rivier Anauros toen hij een oude vrouw hielp over te steken (de godin Hera in vermomming). Op het moment dat Jason Iolkos bereikte werd hij aangekondigd als een man met 1 sandaal en Jason, wetende dat hij de rechtmatige koning was, vertelde deelde aan Pelias mee dat hij de troon kwam opeisen waarop deze antwoordde: "om mijn troon over te kunnen nemen, moet u mij eerst het Gulden Vlies brengen".
Jason aanvaard de uitdaging.

De reis: het verhaal

Jason regelt als zijn bemanning een aantal helden, bekend als de Argonauten .
De groep van helden bestond uit de Boreaden (zonen van Boreas, de Noordenwind) die konden vliegen, verder: Herakles, Philoktetes, Peleus, Telamon, Orpheus, Castor en Pollux, Atalanta en Euphemus.

Not an advertisement, but looks like it

Het eiland Lemnos:

Het eiland Lemnos ligt vóór de westkust van Klein-Azië (het hedendaagse Turkije). Het eiland werd bewoond door een ras van vrouwen die hun echtgenoten hadden gedood. De vrouwen hadden verzuimd Afrodite te eren en als straf liet de godin de vrouwen zó smerig stinken, dat hun echtgenoten het niet konden verdragen om bij hen in de buurt te komen. De mannen namen vervolgens vriendinnen van het Thracische vasteland er tegenover en hun versmade vrouwen, boos op Afrodite, doodden alle mannelijke bewoners terwijl deze sliepen. De koning (Thoas III) werd gered door Hypsipyle, zijn dochter, die hem de zee op duwde in een kist van waaruit hij later weer werd gered.
De vrouwen van Lemnos woonden een poos zonder mannen op het eiland. Volgens de meeste verhalen bleef Hypsipyle achter en volgde haar vader op als koningin. Tijdens het bezoek van de Argonauten vermengden de vrouwen zich met de helden waaruit een nieuw volk ontstond genoemd de Minyae of Miniërs. Jason op zijn beurt verwekte een tweeling bij Hypsipyle. Herakles werd onder druk gezet hen te laten begaan maar hij walgde van de capriolen van de Argonauten, hij heeft aan de "voortplantingen" niet deelgenomen (wat heel ongewoon voor hem is gezien zijn reputatie met andere vrouwen).

Cyzicus:

Na Lemnos landden de Argonauten in het land van de Doliones, wier koning Cyzicus hen genadig was. Hij vertelde hen over het land buiten "de kale bergen", maar vergat te vermelden wie daar woonden. Dat waren de Gegeines, een stam van reuzen met zes armen en lederen lompen aan hun lijf. Terwijl het grootste deel van de bemanning naar het bos ging om te zoeken naar nieuwe bevoorrading voor de schepen, zagen de Gegeines dat slechts een paar Argonauten het schip bewaakten en overvielen hen. Herakles was één van de weinigen bij het schip en het lukte hem de meeste reuzen te doden voordat Jason en de anderen terugkwamen. Nadat ze enkele andere reuzen ook gedood hadden zetten Jason en de Argonauten weer zeil, nadat ze een heiligdom voor Hera hadden opgericht (wat hen was aangeraden door de ziener Mopsus, waar ze om gevraagd hadden omdat de wind hen steeds maar ongunstig gezind bleef).
Ergens na hun gevecht met de Gegeines stuurden ze een groepje mannen eropuit om voedsel en water te vinden. Onder deze mannen bevond zich ook Herakles' dienaar Hylas. Die was water aan het verzamelen terwijl Herakles hout aan het zoeken was om een nieuwe roeispaan te kunnen maken ter vervanging van 1 die eerder gebroken was. De nimfen van de stroom waar Hylas bezig was werden tot hem aangetrokken vanwege zijn schone uiterlijk en trokken hem het water in. Herakles keerde terug na zijn arbeid, maar Hylas was voor eeuwig verloren. Volgens sommigen ging Herakles naar Colchis met de Argonauten, kreeg de gouden gordel van de Amazones en doodde de Stymphaliden.
De Argonauten vertrokken weer maar verloren hun roeiriemen en landden die nacht weer precies op dezelfde plek terug. In de duisternis namen de Doliones hen voor vijanden aan en begonnen te vechten. De Argonauten doodden veel van de Doliones, onder hen koning Cyzicus. Cyzicus' vrouw pleegde uit verdriet mogelijk zelfmoord (dit is niet helemaal zeker). De Argonauten beseften hun afschuwelijke fout toen de zon weer op kwam en hielden een eervolle begrafenis voor de gevallen koning en zijn vrouw.

Phineas en de harpijen:

Spoedig bereikte Jason het hof van Phineas van Salmydessus in Thracië. Zeus had harpijen gestuurd om elke dag het eten van Phineas te stelen. Jason had medelijden met de uitgehongerde koning en doodde de harpijen toen zij terugkeerden, in andere versies jagen Calais en Zetes de harpijen weg. In ruil voor deze gunst, openbaarde Phineas aan Jason de locatie van Colchis en hoe de Symplegaden te omzeilen, daarna scheidden hun wegen zich weer.

De Symplegaden:

De enige manier om Colchis te bereiken was om tussen de Symplegaden door te varen, doch alle schepen die het probeerden werden verpletterd. Phineas raadde Jason aan een duif vrij te laten wanneer zij de eilanden zouden naderen en als de duif het zou redden dan zouden zij meteen zo hard als ze konden moeten roeien. Jason liet de duif vrij zoals hem was geadviseerd en die kwam er wonderwel doorheen: het dier verloor slechts een paar staartveren. Bij het zien hiervan roeiden ze zó hard dat ze met geringe schade aan de andere kant kwamen. Vanaf die tijd wist iedereen hoe ze een vrije doorgang door de Symplegaden konden krijgen.

De aankomst in Colchis (Jason en de slang):

Jason, aangekomen in Colchis, claimde het vlies dat in bezit was van koning Aietes van Colchis. Het vlies was ooit aan de koning gegeven door Phrixus. Aietes beloofde het aan Jason te geven onder voorwaarde dat hij drie taken zou uitvoeren. Nadat Jason had vernomen wat die taken waren zag hij het niet meer zitten. Echter: Hera had Afrodite overgehaald om haar zoon Eros te overtuigen dat de dochter van Aietes: Medea, verliefd moest worden op Jason, als bewijs van dank zou Jason door Medea in zijn taken geholpen worden. Ten eerste moest Jason een veld met vuur-ademende ossen (de Khalkotauroi) ploegen, die hij ook nog eens zélf het juk aan moest doen (Medea gaf hem een zalf die hem beschermen zou tegen de vlammen van de ossen). Vervolgens zaaide Jason de tanden van een draak in een veld. De tanden ontkiemden tot een leger van krijgers: de (Spartoi), (Medea had eerder al Jason hiertegen gewaarschuwd en vertelde hem hoe deze vijand te verslaan) en nog vóórdat ze hem aanvielen gooide hij rotsen tussen de Spartoi. Niet in staat om te ontdekken waar de rotsen vandaan kwamen, vielen de Spartoi elkaar aan en vernietigden zo zichzelf. Jasons' laatste taak was om de slapeloze draak die het Gulden Vlies bewaakt te overwinnen. Jason besproeide de draak met een drankje dat hij van Medea had gekregen en wat zij uit kruiden gedistilleerde was had gebrouwen. De draak viel in slaap en Jason was in staat om het Gulden Vlies te grijpen. Vervolgens zeilde hij weg met Medea. Medea leidde haar vader af die achter ze aan zat toen ze vluchtten, door haar broer Apsyrtus te vermoorden en hem in stukjes in zee te gooien. Aietes hield stil om de stukjes te verzamelen (in een andere versie wordt hij door Jason gedood, die zijn vingers en tenen eraf hakte en het lijk begroef).
In ieder geval: Jason en Medea ontsnapten.

De terugreis:

Op de terugweg naar Iolkos profeteerde Medea aan Euphemus, stuurman van de Argo, dat zijn nazaten op een dag zouden heersen over Cyrene. Dankzij Battus, een afstammeling van Euphemus. gebeurde dit ook. Zeus, als straf voor het vermoorden door Medea van haar eigen broer, stuurde een aantal stormen richting de Argonauten en blies hun schip uit koers. De Argonauten besloten vervolgens zuivering te gaan gaan zoeken bij Circe, een nimf die woont op het eiland van Aeaea en na gereinigd te zijn zetten ze verder koers richting huis.

De Sirenes:

Chiron had Jason verteld dat zonder de hulp van Orpheus de Argonauten nooit in staat zouden zijn om voorbij de Sirenes te komen (dezelfde Sirenes waar Odysseus in Homerus' epische gedicht "de Odyssee" ook veel moeite mee had). De Sirenes leefden op drie kleine, rotsachtige eilanden genaamd "Sirenum scopuli" en zongen prachtige liederen om de zeilers te lokken, wat vervolgens resulteerde in het stranden van hun schip op de rotsen om de eilanden heen, maar toen Orpheus hun stem hoorde trok hij zijn lier en speelde muziek die almaar mooier en luider werd: de Sirene-gezangen verstomden en de reis kon veilig voortgezet worden.

Talos:

De Argonauten kwamen daarna aan op het eiland Kreta, bewaakt door de bronzen man: Talos. Toen het schip naderde, slingerde Talos enorme stenen op het schip en hield het al doende uit de buurt van de baai. Talos had 1 bloedvat die liep van zijn nek tot aan zijn enkel, afgesloten door slechts één bronzen spijker. Medea werpt een vloek op Talos om hem te kalmeren, verwijdert de bronzen spijker en Talos bloedt dood. De Argonauten konden veilig de haven van Kreta bereiken.

 

Voetnoten: