Gedetailleerde informatie (cy)

Cybele / Kybele

Moedergodin uit het zeer oude Frygië, betekenis: grotbewoner. De naam Cybele zou afgeleid kunnen zijn van het Babylonische "Subultu", ze was aanvankelijk godin van grotten/holen en de aarde in haar pure vorm en werd aanbeden op toppen van bergen. Ze heerste over wilde dieren en was eveneens een bijengodin. Ze is de oudste godin die we kennen en gaat zéker 5000 jaar verder terug dan de ons bekende Sumerische en Egyptische vrouwelijke godheden. Ze werd aanbeden met wilde, bloedige en orgastische ceremonies, haar lente-festival was ter viering van de dood van haar geliefde Attis, de vegetatie(planten)god. Bij de Sumeriërs kennen we haar als Siburi/Siburu en later, toen Hammurabi Akkad veroverde, komt ze in de geschiedenis terecht als Sibelu (Si-bel-u). Gedurende de laat-Hittitische periode kennen we de moedergodin als Kubaba, de leidende godin van de stad Karchemisj, afgebeeld met een stel leeuwen en een spiegel in haar hand. Tegen de tijd dat Assyrië een grootmacht werd, had de cultus van Sibulu zich door heel Klein-Azië verspreid, zelfs tot voorbij de zwarte zee en in Europa. In Thracië werden de Sibelu-grotten verbasterd tot grotten van Sibylles, met als centraal punt Frygië. Hun functie destijds bestond grotendeels uit het feit dat ze een schakel waren tussen de wereld der levenden en het dodenrijk; ze gaven moed aan stervenden en konden hun ziel na het overlijden van dienst zijn op de weg naar het dodenrijk. Dit gebeurde bijvoorbeeld met Gilgamesj en Jason en de Argonauten die door een Sibylle/Siburu gevoerd werden naar het schemerrijk van levenden en doden. Ook Odysseus en Anaeus zijn door sibyllen naar het rijk der doden (en terug) geholpen. Cybele was één van de meest populaire Romeinse godheden en stond tevens bekend als Cybebe (mogelijk afgeleid van Kubaba) én Agdistis. In 204 v.C. kwam haar heiligdom vanuit Frygië naar Rome, geheel volgens een profetie in één van de Sibyllijnse boeken. Haar feest was het eerste feest van de Romeinse kalender. Haar mannelijke priesters lieten zich bij hun aanbiddingen in met rituele aderlatingen.

Cyclopen

De cyclopen warenreusachtige, éénogige monsters. De meest bekende van hen is waarschijnlijk Polyphemus, die door Odysseus verblind werd. De Cyclopen waren een apart hoofdstuk in de Odyssee. Van de Cyclopen wordt beweerd dat zij de zonen waren van de Titanen Uranus en Gaea, maar volgens Homerus was Polyphemus de zoon van Poseidon en waren de andere cyclopen zijn broers. Ze hadden 1 oog, precies in het midden van hun voorhoofd. Ze leefden er vrolijk op los, stoorden zich aan God noch gebod en waren de werklui van Hephaistus, wier werkplaats in het hart van de vulkaan Etna zou hebben gestaan. Uitbarstingen werden dan ook toegeschreven aan het feit dat de Cyclopen met Hephaistus druk bezig waren ijzer te smeden. Polyphemus werd verliefd op Galathea, maar zoals te verwachten was deze dame niet zo van hem gecharmeerd en zij verwierp zijn avances om vervolgens de liefde te bedrijven met Acis, een jongeling. Polyphemus die niet tegen zijn verlies kon, pakte Acis op en smeet hem tegen rots. Het bloed van Acis dat van de rots af droop vormde een stroom, deze heeft heden ten dage nog steeds dezelfde naam.
Hesiodus noemde slechts drie Cyclopen, Arges (bolbliksem), Steropes (bliksemschicht) en Brontes (donder), alle drie goden van de stormen. Toen Kronos aan de macht kwam sloot hij de Cyclopen op in Tartarus, later werden ze door Zeus bevrijdt en hielpen ze hemin de strijd tegen de Titanen. Als beloning voor hun vrijlating kreeg Zeus van hem de bliksemschichten en donder waar hij later nog veel schade mee zou gaan aanrichten. Ze beleven Zeus verder helpen bij het maken van zijn bliksemschichten op de berg Olympus. 1 van de Cyclopen (Arges) zou zijn gedood door Hermes en Apollo heeft er ook 1 gedood als wraak voor de dood van Aesculapius, zijn zoon.

Cyllene

De berg Cyllene, tegenwoordig Killini, kalksteengebergte in het Noordwesten van de Peleponnessos nabij Patras. Bekend vanwege o.a. Apollodorus de renner die daar geraakt werd door een bliksemschicht van Zeus waarbij hij het leven liet, verder zou het de geboorteplaats van de god Hermes geweest zijn, zoon van Zeus en de pleiade Maia. Volgens Hyginus veranderde Teiresias daar van geslacht nadat hij twee parende slangen had gestoord. In de oudheid was het de grens tussen Arcadia en Achaea. Volgens overleveringen woonde op de berg de nimf Cyllene, ze was de vrouw van Pelasgos, de eerste Arcadische koning, die leefde in de dagen vóór de grote vloed.
Waarschijnlijk was zij dezelfde als Meliboia, volgens andere verhalen de vrouw van Lykaon.

Cyrene

Een kolonie van de Grieken uit Thera (Santorini) onder leiding van Battus, gelegen in het huidige Lybië. 1 van de belangrijkste steden uit de oudheid. Tot aan de grote aardbeving in 365 a.D. bleef het een belangrijk centrum van de oude wereld. Van 631 v.C. tot 440 v.C. werd het gedomineerd door de dynastie van Battus (Battos). Daarop volgde een democratisch bewind dat de stad vrijwillig uit handen gaf aan Alexander de Grote. Het bleef lang onder de dynastie van de Ptolemeeën tot dat het onder Romeins bewind kwam in 96 v.C.
Cyrene is een schatkamer aan archeologische vondsten en staat op de werelderfgoedlijst van Unesco.

Cyrus II (De Grote)

Oudperzisch: Koeroesj/Khurvausj, bijbel: Kores. Stichter/koning (576 - 529 v.C.) van het Perzische wereldrijk, oorspronkelijk vazal van het Medische rijk. Onderwierp Medië, Lydië, Palestina, Egypte, Bactrië, klein-Azië en Babylonië. Was een tolerant heerser, liet de Joodse ballingen naar Palestina terugkeren. Heeft een beroemd grafmonument bij Murghalo.

Cyzicus

Koning Cyzicus regeerde over de Dolioniërs, een stam die de zuidelijke kust van de Propontis bewoonde. Hij stichtte daar de hoofdstad naar zichzelf vernoemd. Hij verwelkomde de Argonauten op hun reis naar Colchis, maar na hun vertrek duwde een storm hen terug naar de kust. Omdat het donker was kon niemand elkaar zien en het leger van Cyzicus dat polshoogte kwam nemen bond de strijd aan met de Argonauten die ook geen hand voor ogen zagen en koning Cyzicus werd gedood. Toen de zon weer op kwam zagen de Argonauten was ze gedaan hadden en gaven de koning een eervolle begrafenis. Cyzicus liet een jonge vrouw na genaamd Cleite, dochter van Merops van Percote.