Jason
Jason was een oude Griekse mythologische held die beroemd werd door zijn rol als de leider van de Argonauten bij hun zoektocht naar het Gulden Vlies. Hij was de zoon van Aeson, de rechtmatige koning van Iolkos (het hedendaagse Volos). Hij was getrouwd met de tovenares Medea. Omdat hij deel uitmaakt van mythologie, kan hij aanwezig zijn geweest vóórdat de Griekse donkere eeuwen (1100-800 V.Chr.) begonnen. De mensen die schreven over Jason leefden rond 300 voor Christus.Jason verscheen in diverse literaire werken in de klassieke wereld van Griekenland en Rome, met inbegrip van het epische gedicht Argonautica en de tragedie van Medea. In de moderne wereld, heeft Jason zich ontpopt als een held in verschillende aanpassingen van zijn mythen, zoals de film uit 1963 over Jason en de Argonauten en de TV miniseries uit 2000 met dezelfde naam. Jason is ook de hoofdpersoon in de Britse TV serie Atlantis.
Jason heeft verbindingen buiten de klassieke wereld en wordt genoemd als de stichter van de stad Ljubljana, de hoofdstad van Slovenië.
Familie: de vader van Jason is steevast Aeson, maar er is grote onenigheid over zijn moeder. Volgens verschillende auteurs, zou ze (1 van) de volgende kunnen ze zijn:
Alcimede, dochter van Phylacus
Polymede of Polymele/Polypheme, dochter van Autolycus
Amphinome
Theognete, dochter van Laodicus
Rhoeo
Arne van Scarphe, dochter van Aeolus
Van Jason werd ook gezegd dat hij een jongere broer Promachus had en een zus Hippolyte, gehuwd met Acastus
Het verhaal van Jason
Vervolging door Pelias:Pelias (de halfbroer van Aeson, oom van Jason) was een machtswellusteling en wenste de heerschappij over heel Thessalië te krijgen. Pelias het product van een verbond tussen hun gedeelde moeder, Tyro ("hoog geboren Tyro"), de dochter van Salmoneus, en de zeegod Poseidon. In een bittere vete wierp hij Aeson (de rechtmatige koning) van de troon en doodde al zijn nakomelingen. Hij spaarde zijn halfbroer om onbekende redenen. Alcimede (vrouw van Aeson) had al een zoontje, genaamd Jason wie ze behoedde tegen Pelias, door vrouwen rond de pasgeborene te laten staan en te laten huilen alsof hij een doodgeboren kindje was. Alcimede stuurde haar zoon naar de centaur Chiron voor onderwijs, uit vrees dat Pelias hem zou doden, beweerde zij dat ze had al lange tijd een affaire met hem (de centaur) had. Pelias, nog steeds bang dat hij zou op een dag omvergeworpen zou worden, raadpleegde een orakel die hem waarschuwde op te moeten passen voor een man met één sandaal.
Vele jaren later, organiseerde Pelias spelen ter ere van Poseidon, toen Jason in Iolcus aangekomen was en 1 van van zijn sandalen in de rivier Anauros ("winterse Anauros") verloor, terwijl hij een oude vrouw hielp over te steken (de godin Hera in vermomming), zegende ze hem want ze wist, wat Pelias had gepland. Toen Jason Iolcus bereikt had werd hij aangekondigd als een man met 1 sandaal. Jason, wetende dat hij de rechtmatige koning was, vertelde dat aan Pelias die zei, "Om mijn troon over te kunnen nemen, moet u mij eerst het Gulden Vlies brengen". Jason aanvaard de uitdaging.
Terug in Griekenland na de reis met de Argonauten:
Na hun terugkomst met het Gulden Vlies werd er een groot feest gehouden, Medea (Jasons' vrouw met magische krachten) zag dat Jasons' vader niet sterk genoeg was om aan de festiviteiten deel te nemen en gebruikte haar magische krachten, ze ontdeed hem van zijn bloed wat ze met kruiden vermengde en weer terug liet vloeien in de aderen. Jasons' vader leefde nog vele jaren verder na de ingreep. Pelias dochters zag dit en wilde dat hetzelfde voor haar eigen vader. Medea maakte de dochters van Pelias wijs dat zij dat ook wel zou doen, als zij zélf hun vader in stukjes zouden hakken en in een grote ketel zouden koken, zou Medea de kruiden erbij doen en hij zou weer als een jong bokje uit de ketel springen. Ze demonstreerde dat met een echte geit en waarempel: er sprong een jong geitje uit de ketel die vrolijk weghuppelde. De dochjters hakten vervolgens hun vader in stukjes, deden hem in een grote ketel met kokend water, alleen: Medea deed er geen kruiden bij en Pelias was voorgoed van de aardbodem gevaagd. Pelias' zoon Acastus, verbande het paar en zij vestigden zich in Korinthe.
Verraad van Jason:
In Korinthe verloofde Jason zich met Creusa (soms aangeduid als Creüsa), een dochter van de koning van Korinthe, om zijn politieke banden te versterken. Toen Medea Jason hiermee confronteerde en alle hulp die ze had gegeven opgenoemd had, antwoordde hij dat hij alles niet aan haar te danken had, maar aan Afrodite die haar verliefd liet worden op hem. Woedend op Jason voor het breken van zijn belofte dat hij eeuwig bij haar zou blijven, nam Medea wraak door aan Creusa een vervloekte jurk te geven, als huwelijksgeschenk, die volledig zou ontbranden als ze hem aantrok met Creusa erbij, en zo geschiedde. Creusa's vader Creon, verbrandde eveneens samen met zijn dochter toen hij probeerde haar te redden. Vervolgens doodde Medea de twee zonen die ze van Jason gebaard heeft, uit angst dat ze tot slaaf gemaakt zouden worden als gevolg van hun moeders' acties. Toen Jason dit kwam te weten was Medea al weg, in een strijdwagen van draken gezonden door haar grootvader de zonnegod Helios, vluchtte ze naar Athene.
Later vielen Jason en Peleus (vader van de held Achilles) Acastus aan en versloegen hem, de troon van Iolcus eisten ze voor zich op. De zoon van Jason: Thessalus, werd daarna koning. Als gevolg van het breken van zijn gelofte aan Medea verloor Jason zijn gunst bij Hera en stierf eenzaam en ongelukkig. Hij sliep onder de achtersteven van de rottende Argo toen het op hem viel, hem onmiddellijk dodende.
In de literatuur:
-Jason met het Gulden Vlies, Bertel Thorvaldsen
-Argonautica, Apollonius van Rhodos, geschreven in Alexandrië in de late 3e eeuw v.C.
-Argonautica, Gaius Valerius Flaccus, late 1e eeuw, acht boeken. Het gedicht eindigt abrupt met het verzoek aan Medea Jason te begeleiden op zijn thuireis. Het is onduidelijk of de rest verloren is gegaan, of dat het nooit werd voltooid. Een derde versie is de Argonautica Orphica, die de rol van Orpheus in het verhaal benadrukt.
-Jason wordt kort genoemd in de goddelijke komedie van Dante in het gedicht Inferno.
-Het verhaal van de wraak van Medea wordt met verbijsterende effecten door Euripides vertolkt in zijn "tragedie van Medea"
Zie ook: Jason en de Argonauten
