Gedetailleerde informatie (ze)

Zetes (en Calais)

Gevleugelde zonen van Boreas en Oreithyia. Volgens overlevering bevrijdden ze hun zuster Cleopatra, die door Phineas was opgesloten. Volgens Apollonius van Rhodos verlosten ze Phineas van de harpijen. Ze werden door Herakles gedood bij het eiland Tenos omdat ze de Argonauten zouden hebben aangespoord zonder Herakles verder te varen, toen hij ging zoeken naar Hylas. Calais stichtte de stad Cales in Campania.

Zeus (Latijn: Jupiter)

Hoogste god der Grieken, meegebracht uit hun stamland. Homeros stelde hem in menselijke gedaante voor als wonende op de Olympos als hoofd van de godenfamilie. Volgens de mythe zoon van Kronos, geboren op Kreta. Zeus was de god van de hemel en de heerser van de Olympische Goden. Hij doodde zijn vader Kronos en trok vervolgens lootjes met zijn broers Poseidon en Hades, om te bepalen wie hun vader op de troon zou opvolgen. Zeus won de loting en werd de opperste heerser van de Goden, evenals de heer van de hemel en de regen. Zijn wapen was een bliksemschicht die hij schoot naar degenen die ontevreden waren of hem durfden te trotseren, vooral leugenaars had hij een broertje dood aan. Hij was getrouwd met Hera maar haar geduld werd vaak op de proef gesteld: Zeus was berucht om zijn vele affaires. Zeus, Oppergod van het universum, heerser van de hemel en de aarde, werd door de Grieken beschouwd als de god van alle natuurlijke fenomenen in de hemel, de personificatie van de wetten van de natuur, de heerser van de staat en tot slot: de vader van de Goden en de mensen. Met behulp van zijn schild, de Aegis, kon Zeus alle natuurlijke fenomenen maken in de lucht en in de ruimte, zoals stormen, orkanen, en intense duisternis. Op zijn bevel konden machtige onweren en bliksemschichten rollen, ravages aangericht worden, of de hemel geopend worden om de aarde te weken in zoveel water als maar nodig was. Hij was de god de veranderende seizoenen en de regelmatige opvolging van dag en nacht. Als de heerser van de staat was hij de bron van de koninklijke macht, de voorvechter van alle instellingen die deel uitmaakten van de staat, en de vriend en beschermheer van prinsen, wie hij bewaakte en bijstond met zijn advies en zijn mening. Hij was ook de beschermer van het volk, en keek uit over het welzijn van de hele Gemeenschap. Als de vader van de goden, stelde Zeus vast dat elke godheid hun individuele rechten kregen, dat zij gestraft werden voor hun wandaden, hun geschillen bijgelegd werden en hij handelde als hun alwetend adviseur en machtige vriend. Als de vader van de mensheid had hij ook een vaderlijke belangstelling voor het welzijn van stervelingen. Hij keek naar hen met vertederende bekommernis, beloonde waarheid, liefdadigheid en eerlijkheid, terwijl meineed en wreedheid streng door hem werd bestraft. Zelfs de armste en meest verlaten zwerver kon een krachtig pleitbezorger vinden in Zeus, want hij, als een verstandig en barmhartig vaderlijke figuur, eiste dat de rijke bewoners van de aarde aandacht zouden schenken aan de behoeften van hun minder gelukkige medeburgers.

Zeus Ammon.

Oorspronkelijk de Egyptische orakelgod "Ammon", wiens grote heiligdom gelegen was in de Siwa-oase in de Lybische woestijn. Wellicht verwant aan Baäl Hammon, die vereerd werd door de Semitische volkeren waaronder de Foeniciërs en de Carthagers, van hen overgenomen door de Egyptenaren die hem identificeerden met hun god "Amun". Hij werd beroemd aangezien Alexander de Grote beweerde zijn zoon te zijn. In de 5e eeuw v.C. stelde Herodotos in zijn "Historiai" dat de Lydische koning Croesus offerde aan Ammon, rond deze tijd begon de cultus ook buiten Egypte te verspreiden. De eerste Grieken die het heiligdom bezochten waren mensen van Cyrenaica, zíj waren het die de god voor het eerst Zeus-Ammon noemden. Zijn cultus breidde zich verder uit naar de Griekse wereld en werd vooral door Pindar (dichter, 522 v.C.-445 v.C.) vaak genoemd, hij was de eerste Griek die een ode aan de god wijdde en tevens de eerste die een standbeeld voor hem liet oprichten. Een van de nieuwe centra van zijn cultus was Athene, waar een tempel voor hem werd gebouwd in de haven van Piraeus. Kort voor de inval op Sicilië stuurde Cimon, de Atheense commandant, een afvaardiging naar het orakel (Lybische sibille, gewijd aan Zeus-Ammon) in de Lybische woestijn. Ook de Macedonische stad Aphythis was een centrum van aanbidding van Zeus-Ammon, het moet hier zijn geweest waar Alexander de Grote voor het eerst met deze god kennismaakte, iets wat hem in zijn verdere leven nog lang zou gaan beïnvloeden. In later tijden zien we dat Hannibal eveneens een bezoek bracht aan het heiligdom van Zeus-Ammon alsmede het daarbij behorende orakel, ook bij de Romeinen zien we er veel van terug, de cultus spreidde zich verder uit, zelfs helemaal tot aan de Rijn!

Zeus Sabazius

De griekse vereenzelviging van de Phrygische god Sabazius met hun eigen oppergod Zeus. Het "Zios"-element in de naam heeft verband met de term "Dyeus", waaruit de diverse benamingen voor God zijn afgeleid (Deus, Dios enz.). Hij werd afgebeeld als een Nomadische ruiter te paard zwaaiende met een staf. Ca. 1200 v.C. werd hij door de Phrygiërs in Anatolië geïntroduceerd toen zij zich daar vestigden. Oorspronkelijk is hij Macedonisch of afkomstig uit West-Thracië. Sabazius werd langzamerhand verdrongen door de aanbidding van de Phrygische moedergodin Cybele.

Zeustempel te Cumae

De tweede tempel van de akropolis van Cumae, de andere tempel is de apollo-tempel. De zeus tempel is oorspronkelijk gebouwd in de 6e eeuw v.C. In de 5e eeuw is hij omgebouwd tot een christelijke basiliek.
 

Voetnoten: