Lexicon van de oudheid, gedetailleerde informatie: kr

Kresilas (2^e helft 5^e eeuw v.C.)

Grieks beeldhouwer uit Kreta, werkte in Athene. Beroemd om zijn standbeeld van Perikles op de Akropolis.

Kreta

Groot eiland in de Egeïsche zee. Locatie van de bronzen-eeuw-cultuur de Minoiërs van koning Minos, die jonge mannen en vrouwen offerde aan de Minotaurus, het monster van het Labyrinth. De Minoïsche beschaving was de eerste moderne mens van Europa, 2.000 jaar lang kon de Minoïsche beschaving zich handhaven, we zien vele overblijfselen terug in Knossos op Kreta waar het paleis van koning Minos stond. De Minoiërs konden met een ingenieus systeem water van beneden naar boven laten stromen en zout water zoet maken zodat ze voldoende aanvoer hadden vanuit zee om het land te bewerken en mooie badhuizen aan te leggen. De Minoïsche beschaving is abrupt ten einde gekomen, het is nog steeds een raadsel hoe. Verondersteld wordt dat het te maken heeft met een mega-vulkaanuitbarsting op Thera (Santorini) waar ook een grote schokgolf op volgde, waardoor de bevolking van kreta het erg zwaar te verduren kreeg vanwege aswolken en ander puin dat hun leefomgeving ernstige schade toebracht, waardoor de vasteland-volkeren kans zagen het eiland te veroveren. Dit is een zeer aannemelijke hypothese aangezien geologen hebben aangetoond dat de magmakamer van de Thera-vulkaan 5x zo groot was als die van de huidige Krakatoa, 1 van de grootste vulkanen op aarde.
Het eiland Thera ontplofte als een ballon en het gehele middenstuk werd weggeblazen door de uitbarsting. Toen later de randen van de vulkaan ook nog eens instorten en het water van zee met een noodgang de vulkaan in stroomde heeft dat naar berekeningen een Tsunami veroorzaakt die aan de kust van Israël nog steeds 22 meter hoog was, het is daardoor duidelijk dat deze golf hoog genoeg was om alle beschaving aan de kust van Kreta in 1x weg te vagen.
Het paleis van Knossos' koning Minos is meerdere malen afgebrand. Na de laatste keer werd de stad een spookstad, er waren geen mensen meer om de stad te bevolken.
Kreta staat ook bekend om de Kretenzische boogschutters die tot de besten ter wereld werden gerekend en een zeer belangrijke plek innamen in het leger van Alexander de Grote.
Op Kreta zijn verder ongelooflijk veel archelogische opgravingen en het eiland komt in ontzettend veel mythes voor, weliswaar de laatste jaren veelal in het nieuws vanwege de toeristische industrie die zich vooral om Chersonissos heen concentreert, doch enkele kilometers buiten deze plaats beginnen de eerste bezienswaardigheden al te verschijnen en het eiland biedt heden ten dage een geweldig toevluchtsoord voor vakantiegangers van alle leeftijden.

Krim schiereiland

Belangrijke chronologische gebeurtenissen in de geschiedenis van de Krim:

1300-800 v.C.: Kimmeriërs, nomadische krijgers, woonden aan de oevers van de Bosporus, het moderne Kertsj
800-600 v.C.: In de oude wereld worden de stammen uit de beboste bergen van de Krim de "Tauris" genoemd.
600-300 v.C.: De Scythen, oorlogsnomaden uit de steppen van de noordelijke Zwarte Zee regio en de Kaukasus, vallen de uitlopers van de Krim binnen. Zij vestigden hun hoofdstad in Neapolis, het tegenwoordige Simferopol
513 v.C.: De mislukte campagne van de Perzische koning Darius I tegen de Scythen vernietigde alle zoetwaterbronnen en het land door het verbranden van bomen en gras. Zonder enige strijd richtten ze grote schade aan aan de ecologie van de Krim-schiereiland.
400-200 v.C.: Door de lage waterstanden aan het Noord-westen van de Zwarte Zee werd de Zee van Azov afgescheiden en onstond het Krim-schiereiland in zijn huidige vorm.
300-200 v.C.: Griekse kolonies verschenen langs de kust van de Bosporus en in het oosten van het schiereiland. Hun grootste stad was Chersonesos, het moderne Sevastopol. De Grieken zijn er nooit in geslaagd om het hele schiereiland te veroveren. Ze plaatsten hun kolonies in voor landbouw geschikte gebieden. De Scythen wilden toegang tot de zee en probeerden de Grieken verdrijven, waarop de Grieken in Chersonesos om hulp bij de Pontische koning Mithridates VI vroegen en in een succesvolle strijd werden de Scythen verslagen. Chersonesos werd een Pontische kolonie.
100 v.C.: De Bosporus werd binnengevallen door de Romeinen in de oorlog tegen Mithridates VI. Zij vestigden een marinebases bij Chersonesos en bij diverse strategische locaties langs de kust.
70: De Romeinen bouwen een fort op Kaap "Ai-Todor" en legden de eerste weg naar Kherson aan, het tegenwoordige Sevastopol.
250: De Gothen vallen de Krim binnen en bestormden het fort van de Scythen.
350: De Hunnen verwoesten de Gothische koninkrijken in Europa, inclusief de Krim. De Scythische staat en de Griekse steden aan de Bosporus werden verwoest. De Hunnen hebben alles geplunderd en in brand gestoken.
400: Semi-nomadische Bulgaren vestigen zich in het schiereiland. Byzantium versloeg Rome en op initiatief van keizer Justinianus werden verschillende forten gebouwd: Aluston (Alushta), Gorzouvites (Gursuf) en diverse versterkingen om de bondgenoten te beschermen.
500: Het Khazaren-Rijk vloeit geheel samen met de Bulgaren, zij vestigden vervolgens het meest krachtige Westelijke steppe-imperium door het creëren van handelsroutes tussen Europa en Azië. De Khazaren namen een aanzienlijk deel van de Krim af van het Byzantijnse Rijk, maar later kwam een overeenkomst tot stand om de Arabieren af te weren.
600-1100: Feodale verhoudingen leidden tot de ontwikkeling van de zuidwestelijke Krim. Versterkte nederzettingen werden gebouwd, de zogenaamde "grot-steden". De grootste is Mangup dat dateert uit de twaalfde eeuw. De Zuidwestelijke Krim werd een invloedrijk centrum van het Christelijke vorstendom Theodoro. De bevolking was een mix van Grieken, Bulgaren, Kypchaks en Gothen die het orthodoxe Christendom beleden.
900-1000: Kiëvse Rijk, Slavische stammen in het Oosten van Europa regeerden van de Zwarte Zee tot aan de Baltische Zee. Ze vestigden hun hoofdstad in Kiëv. Prins Vladimir van Kiëv ging een alliantie aan met de Byzantijnse keizer Basilius II.
1200: De Venetiërs koloniseren de Krim-kust. Ze voerden zware strijd om de macht in de Zwarte Zee.
1230: De Mongolen arriveren in het schiereiland. De Krim werd een deel van het Tataarse rijk dat zich uitstrekte van China in het Oosten tot Moskou in het Westen. Zij vestigden hun hoofdstad in Qirym (Krym).
1420-1466: De oprichter van de dynastie van de Krim-Khans, Hadji Devlet Giray, zorgt voor een onafhankelijke staat in 1443, met als hoofdstad in Bakhchisarai. Hij moedigde de overgang naar een vaste populatie aan. De ontwikkeling van de landbouw, diverse ambachten, de bouw van zowel Islamitische tempels en Christelijke kloosters en kerken zien we ontstaan in deze periode. Giray ging een militaire alliantie aan met de Pools-Litouwse staat.
1467-1515: Mengli I Giray gaat een militaire alliantie met Moskou aan, het Koninkrijk breidt zijn invloed uit over het Noorden en Oosten van de Krim.
1475: De Ottomaanse Turken nemen het Venetiaanse fort aan de kust in en veroverden het Vorstendom Theodoro in het Zuidwesten van de Krim, zij creëren hier het Krim-Kanaat.
1500-1700: Moskou valt het Krimkanaat binnen. Kozakken overvallen Turkse forten en Tartaarse nederzettingen.
1768-1774: De Russisch-Turkse oorlog resulteerde in een van Turkije onafhankelijk Krimkanaat, Kertsj werd een Russische stad.
1783: De Krim wordt geannexeerd door Rusland, alle adellijke families van het Kanaat krijgen dezelfde rechten als de Russische adel. Rusland bouwt de steden Sevastopol als het centrum van de Russische Zwarte-Zeevloot en Simferopol (1784) als het centrum van de provincie Tauride.
1787-1791: Tweede Russisch-Turkse oorlog. Turkije erkent de annexatie van de Krim door Rusland.
1853-1856: De Krimoorlog. Sevastopol wordt een schouwspel van heroïsche gevechten op land en op zee: Rusland strijdt tegen Engeland, Frankrijk en het Koninkrijk Sardinië.
1875: De aanleg van de spoorlijn naar de stad Sevastopol werd voltooid en opende de uitgestrekte Russische en Europese markt voor landbouwproducten, wijnen en zoetwaren. Het Bedrijfsleven, de handel en de industrie ontwikkelden zich snel. De Keizerlijke familie bouwde haar zomerverblijven in de Krim.
1918-1921: De Krim wordt het toneel van hevige gevechten tijdens de burgeroorlog en door de tussenkomst van Duitsland ontstond in 1922 de autonome Socialistische Krim-Sovjetrepubliek binnen de Russische Federatie.
1941-1944: Het schiereiland werd niet gespaard door de Tweede Wereldoorlog. De Krim-bevolking werd met de helft geminimaliseerd en steden werden verwoest, de economie werd volledig vernietigd. De Duitsers gaven in mei 1944 de Krim vrij. Stalin deporteerde etnische nationaliteiten zoals Krim-Duitsers, Tartaren, Bulgaren, Armeniërs en Grieken.
4-11 februari 1945: De Krim-(Jalta) Conferentie wordt belegd met staatshoofden en regeringsleiders van de Sovjet-Unie (Stalin), de Verenigde Staten (Roosevelt) en Groot-Brittannië (Churchill). De naoorlogse wereld wordt gedefinieerd. De drie landen besluiten over de verdeling van Duitsland in zones van bezetting en tegemoetkomingen aan de Sovjet-Unie in verband met hun oorlog tegen Japan, inrichten van het na-oorlogse systeem van de Internationale veiligheid en de oprichting van de Verenigde Naties.
1954: De Secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie, Nikita Chroesjtsjov, draagt de Krim over, het komt onder de jurisdictie van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek en wordt een gebied binnen de Oekraïne. De economie werd geleidelijk hersteld.
1991: Coup in Moskou en arrestatie van president Gorbatsjov. De Sovjet-Unie stort in en de Krim wordt een autonome republiek binnen het onafhankelijke Oekraïne.
2014: De Oekraïense regering van Viktor Janoekovitsj viel na een bevolkingsopstand in Kiëv. Het parlement van de autonome republiek Krim stemde er unaniem voor zich af te scheiden van Oekraïne en treed toe tot de Russische Federatie.

Zie ook: Oekraïne.

Kroisos / Croesus

Laatste koning van Lydië, zoon en troonopvolger (van 560 - 547 v.C.) van Alyattes. Was Grieks gezind en gaf vele geschenken aan de tempels en orakels aldaar. Heeft opdracht gegeven tot de bouw van de tempel van Artemis.
Zie ook: Croesus en de sibille

Kronos / Cronus

Figuur uit de Griekse mythologie, jongste der Titanen. Zoon van Uranus en Gaia, vader van de olympische goden Zeus, Poseidon, Hades, Hera, Hestia en Demeter. Ook bekend als Shem/Sem. Kronos is in de Romeinse mythologie gelijkgesteld aan Saturnus. Werd heerser nadat hij, aangespoord door Gaia, zijn vader ontmande (castreerde). At achtereenvolgens zijn kinderen (van zijn huwelijk/gemeenschap met zijn zuster Rheia) Hestia, Demeter, Hera, Hades en Poseidon op, aangezien aangezien zijn ouders hadden voorspeld dat deze hem de heerschappij zouden ontnemen. Rheia vluchtte en baarde in het geheim Zeus, die nadien met behulp van broers en zusters Kronos zou onttronen en de macht zou overnemen. Kronos en bondgenoten werden opgesloten in de Tartarus en streng bewaakt door Cyclopen en Hekatoncheiren. Tijdens de heerschappij van Kronos was ook de mensheid ontstaan, uit de bloeddruppels van zijn vader Uranus.