De Samiaanse sibille

Attribuut: riet en een kaars.

Gewijd aan en dochter van Apollo. Het heiligdom was gelegen te Samos, een Griekse kolonie. Er waren veel sibillen in de oudheid, maar zij is degene die de geboorte van Jezus in de stal heeft geprofeteerd. De Samiaanse sibille was genaamd Phemonoe, Phokis, Phanothea of Phyto, of beter Foito, van de Griekse wereld foitos die het dwalen (van de geest) aangeeft. Moderne onderzoekers van het eiland Samos zijn van mening dat haar huis zich in de grot van het Panagia Spiliani-klooster bevond, dat waarschijnlijk ook de grot van Pythagoras is, volgens de getuigenis van de neoplatonische filosoof Porphyrius.

Van Phemonoe wordt beweerd dat zij de uitvindster van de hexameter is (zij zong ze voor Acrisius) én de eerste zieneres van het Apollo-heiligdom te Delfi. Zij zong volgens de overleveringen: "Zeus, was, is en zal zijn, O grote Zeus. De aarde zal oogst voortbrengen. Roep de aardmoeder toe".
Ze was de godin van de poëzie. Ze zou stammen uit de periode vóór Homeros (Thales of vroeger). In later tijden slechts terug te vinden als priesteres van Artemis.

Eratosthenes heeft het een en ander over haar geschreven. Volgens Plinius was zij zeer begaafd in het interpreteren van de vlucht van vogels. Verder zien we haar eveneens terug in geschriften van Strabo, Pausanias, Eusthatius en Clemens van Alexandrië. Sommige schrijvers situeerden haar te Delos i.p.v. Delfi en Servius identificeert haar met de sibille van Cumae. Melampus citeert haar in zijn boek "peri palmon", van Antipatros van Thessaloniki kennen we een epigram met betrekking tot een beeld van Phemonoe. Door Diogenes Laërtius wordt eveneens het adagium "ken uzelf" aan haar toegeschreven (zie ook Delfi).