William Shakespeare algemene informatie
Geschreven door Erwin A.W. Maas
William Shakespeare: inleiding
Nb.: Je kunt alle werken van Shakespeare hier op Github in één zip-file downloaden.
William Shakespeare, enkele citaten:
- We know what we are, but know not what we may be.
- The course of true love never did run smooth.
- It is not in the stars to hold our destiny but in ourselves.
William Shakespeare, de persoon:
Zoon van een handschoenenmaker en handelsman. Zijn moeder was een boerendochter. Hij werd op 26 april 1564 gedoopt in Stratford upon Avon.
Gedurende zijn hele jeugd had zijn vader financieel gezien een erg zwaar bestaan, hetgezin had het niet breed.
Shakespeare zelf kon, dankzij de goede scholing die zijn vader tóch voor hem wist te regelen, zelf wél heel succesvol worden, ook financieel gezien maakte hij het goed.
William Shakespeare, portret:
William Shakespeare, tijdlijn:
23 april 1564: William wordt geboren, tot zijn 14de brengt hij zijn vroege schooljaren door op de Stratford Grammar School.
28 november 1582: William huwt Anne Hathaway of Shottery, in de huwelijksakte wordt vermeld: "William Shagspeare" en "Anne Hathwey".
26 mei 1583: William en Anne's eerste kind Susanna, een dochter, wordt gedoopt, ze is geboren 6 maanden na het huwelijk.
1585: De tweeling Hamnet en Judith wordt geboren.
2 februari 1885: Hamnet en Judith worden gedoopt.
1592: William verlaat zijn huis in Stratford upon Avon en begint te werken in de opkomende theaters.
september 1592: Dood van Robert Greene, schrijver van "Groatsworth of Wit", waarin hij klaagt over Shakespeare als een grootsprekende opkomeling van lagere stand.
December 1592: Robert Greene\'s editor Henry Chettle maakte een publiek excuus tegen Christopher Marlowe en William Shakespeare voor "Groatsworth of Wit".
1593: Londense theaters sluiten voor alle publiek vanwege een uitbraak van de pest. William begint met het schrijven van zijn Sonnets.
18 april 1593: Registratie van zijn gedicht "Venus and Adonis" welke gepubliceerd werd door Richard Field.
1595: Bereikt voorspoed en erkenning als de voornaamste Londense schrijver.
15 maart 1595: Eerste document dat Shakespeare met het theater verbindt.
1596: Het gezelschap van acteurs verhuist naar "The Swan Theatre" in Bankside, toen de authoriteiten van Londen het publiekelijk vertonen van toneelstukken verbood.
11 augustus 1596: Williams' zoon Hamnet komt te overlijden, mogelijk van de pest, op de leeftijd van 11 jaar.
1598: Shakespeare tesamen met anderen financieren het bouwen van het "Globe theatre".
1599: Het "Globe Theatre" wordt gebouwd op Bankside.
1600: Eerste productie van "Julius Caesar" in het Globe Theatre.
8 oktober 1600: Registratie van zijn roemrijke stuk "A Midsummer's Nights Dream".
1601: Zijn vaste medewerkers en acteurs stemmen erin toe om "Richard II" in het Globe Theatre te gaan uitvoeren.
24 maart 1603: Koningin Elizabeth I komt te overlijden en James VI van Schotland wordt de nieuwe koning in Engeland met de naam "King James I".
1604: Eerste uitvoering van Othello.
29 juni 1613: Een brand verwoest het Globe Theatre gedurende een uitvoering van "Henry VIII", toen door kanonsvuur het plafond in brand vloog.
1614: Het tweede Globe Theatre wordt gebouwd.
23 april 1616: William overlijdt.
25 april 1616: De begrafenis vindt plaats in de kansel van de "Holy Trinity Church" in Stratford upon Avon.
1623: Zijn spelen komen voor het eerst in een bundel op de markt.
1644: Het Globe Theatre wordt vernietigd door de Puriteinen.
William Shakespeare, de sonnetten kort uitgelicht
Shakespeare schreef tussen 1592 en 1596 154 sonnetten. Dit zijn niet allemaal op zich staande verzen; gedurende de loop van het lezen vertellen ze een verhaal. In zijn sonnetten drijft Shakespeare de spot met de honderden jaar oude traditie van het schrijven van gelijksoortige verzen en behalve in de vorm en opbouw van de gedichten uit zich dat eveneens in de onderwerpen die aan bod komen. De eerste 13 à 14 jaar is er niet veel gebeurd met de sonnetten, ze leken onopgemerkt te blijven voor het grote publiek, pas in 1609 worden ze verzameld uitgegeven door ene T.T. (Thomas Thorpe). Doordat deze de sonnetten nogal door elkaar heen husselde, is tot op de dag van vandaag de huidige volgorde nog steeds een punt van discussie. Een aantal sonnetten lijken geheel niet op hun plaats.
De populairste sonnetten zijn: 29, 116, 126 en 130
Lees zéker ook de begrijpelijke 10 en 93.
De sonnetten zijn door een dichter (personage 2 in de sonnetten) aan een jongeman (personage 1) van hogere klasse de "Young one" gericht. Ze lijken een aansporing van de dichter aan de jongeman om zich onsterfelijk te maken door kinderen te verwekken bij een vrouw, zie bijvoorbeeld sonnet 3. In sonnet 10 zien we teleurstelling en verwijt omdat de jongeman niet zo enthousiast lijkt inzake de voorstellen van de dichter. Het doorgeven van het leven, lijkt een hoofdthema van deze eerste 17 sonnetten.
De dichter in de sonnetten, uit zijn bewondering voor de schoonheid van de jongeman, later echter heeft deze zelfde persoon een affaire met de vrouw die als derde personage in de sonnetten voorkomt.
In de eerste 17 gedichten wordt de liefde aangeprezen als het hoogste doel en de jongeman wordt daadwerkelijk aangespoord om zich voort te planten, een belangrijke motivatie daarvoor is dat hij dan zijn schoonheid doorgeeft aan de volgende generatie.
De sonnetten 18 t/m 126 beschrijven de liefde zelf (en de daarmee vergezeld gaande jaloezie).
Shakespeare speelt met geslachtsrollen (20), hij praat over de menselijke slechtheid (66), over huwelijkse ontrouw (93) en hij beschrijft politieke gebeurtenissen (124).
De sonnetten 78-89 beschrijven de rivaliserende dichter. Sonnet 126 is een breekpunt, de overgang van het object naar vrouwelijk i.p.v. mannelijk.
Sonnet 127 t/m 152 beschrijven de liefde voor de "Dark Lady" en de daarbij behorende problemen.
Van sonnet 140 leren we wat de verhouding tussen de dichter, de vriend en de Dark Lady is: zij zélf heeft de jongeman verleid, de dichter reageert verrassend genoeg door zijn bezorgdheid uit te spreken over de jongeman. Deze laatste groep sonnetten (127 t/m 154) beschrijven bredere zaken zoals ontrouw, beheersing van lust en maatschappelijke kwesties, Shakespeare behandelt de bespottelijke kant van de liefde (128), de betrekkelijkheid van schoonheid (130) en openlijk spreekt hij over seks (129) en toont zich een meester door zijn grappige pornografische beschrijvingen (151). De sonnetten 153 en 154 zijn allegorisch: de liefde treed op als ware het een persoon. Duidelijk wordt dat de aangesprokene niet dezelfde idealen heeft als degene die hem tracht aan te sporen, zo wil hij bijvoorbeeld geen kinderen en is niet erg geneigd om te trouwen.
Opmerkelijk is dat sonnet 99 (dat bestaat uit vijftien regels), sonnet126 (dat slechts uit 12 regels bestaat en waarvan de ontbrekende twee regels worden aangegeven met haakjes) en sonnet 145 (dat viervoetige regels heeft) uitzonderingen zijn, alle andere bestaan uit drie strofen van vier regels (kwatrijnen), afgerond met een tweeregelig couplet (distichon). Ze zijn geschreven in regels van vijf versvoeten: jambische pentameters. Het rijmschema is telkens abab cdcd efef gg.
De sonnetten 138 en 144 waren eerder al door iemand anders zonder toestemming van William in "The Passionate Pilgrim" uitgegeven.