Oude stad in Sumerië, zuid-Mesopotamië, ook wel bekend als Ur van de Chaldeeën. Het was een beroemd centrum in de Sumerische cultuur en wordt in de bijbel beschreven als het thuis van Abraham. De archeologische site werd ontdekt in de negentiende eeuw, maar pas in de twintiger- en dertiger jaren van de vorige eeuw, na opgravingen van C. Leonard Woolley, kon een deel van de oude geschiedenis van Ur worden verklaard. Uit de opgravingen is gebleken dat Ur al bestond in de Ubaïd-periode (5000-4000 v.C.) en dat het vóór 2500 v.C. al een bloeiend handelscentrum was. Één van de belangrijkste opgravingen zijn de koninklijke grafkelders, waar de standaard(?) van Ur is gevonden, ook belangrijk is de tempel van Ninhursag die inscripties draagt van koningen uit de eerste dynastie. In 2340 v.C. werd Ur door Sargon van de Akkadiërs veroverd, hier begint de Akkadische (Agade) periode. In deze periode zien we voor het eerst vermenging van Sumerische culturen met Semitische culturen. Na de dynastie van Akkad, komt een periode waaruit we niet veel meer weten dan dat er een dynastie moet hebben geheerst die ook weer verdwenen is, tot in 2060 v.C. de derde dynastie werd gevestigd onder Ur-Nammu, die de grote ziggurat heeft gebouwd die de tand des tijds heeft doorstaan en nu nóg te bezichtigen is. Een inscriptie in het "museum van het oude Oosten" in Istanbul, werd in 1952 geïdentificeerd als een fragment van de codex van Ur-Nammu, welke 300 jaar ouder is dan de beroemde codex van Hammurabi. (De derde dynastie van) Ur viel in 1950 v.C. in handen van de Elamieten en daarna de Babyloniërs. Door de eeuwen heen is de stad meerdere keren verwoest en weer opgebouwd, o.a. door Nebukadnezar en Nabonidus in de 6e eeuw v.C. Na het midden van de 6e eeuw v.C. raakte Ur in verval en van een inscriptie uit 324 v.C. weten we dat Ur al bezet was door de Arabieren. Waarschijnlijk ontleende Ur zijn macht en welvaart aan de Eufraat, maar nadat de rivier zijn loop verlegde nam Ur in betekenis af. Ur wordt in de bijbel vaak genoemd: in Gen. 11.28,31 (vlak ná de Babylonische spraakverwarring) lezen we in de lijst van nakomelingen van Sem (zoon van Noach) dat Sem opgevolgd wordt door Arpaksad, vervolgens zien we respectievelijk verschijnen: Selach, Eber, Peleg, Reü, Serug, Nachor, Terach. Terach krijgt drie zonen Abram, Nachor en Haran. Haran (die op zijn beurt Lot verwekte) stierf nog tijdens het leven van Terach in zijn geboorteland: nl. te Ur in Chaldea. In Gen. 15.7 lezen we in een dialoog tussen God en Abram: Toen zei hij tot hem: "ik ben Jahwe die u uit Ur in Chaldea heb geleid om u dit land (add.: Kanaän) in bezit te geven". In Nehemia 9.7 staat: Gij, Jahwe, zijt de God die Abram uitverkoren hebt, hem weggeleid hebt uit Ur in Chaldea en zijn naam veranderd hebt in Abraham. Ur was verder een bepaalde periode bij de Arabieren bekend als Tall-al-Muqayyar.
Urartu / Ararat / Armenië
Rijk in het oude Klein-Azië. In de dertiende eeuw v.C. zien we de vorming van Urartu-rijken in oost-Anatolië met een overwegend Hoerritische bevolking. De koning is hoofd van de door ambtenaren beheerde staat. De provincies staan onder stadhouders. Urartu is toonaangevend voor de metaalbewerking. Verbouw van granen, druiven (wijn) en fruit met behulp van irrigatiekanalen. In de tijd van het verval van de Assyrische macht sticht in ca. 835 v.C. Sardur I het rijk Urartu bij het Urmia- en Wan-meer. Hoofdstad: Tushpa/Tusjpa. De rijkdom aan koper en ijzer is voedingsbodem voor ontstaan van bloeiende handel. Onder Sardurs' opvolgers wordt Urartu een grote mogendheid met als grenzen: de Eufraat, het Urmia-meer, Aleppo en het Eriwan-meer. Sardur II maakt veroveringstochten over Tigris en Eufraat, maar wordt verslagen door Tiglatpileser III. Sinds 750 v.C. strijdt Urartu tegen de Kimmeriërs, die invallen doen vanuit de Kaukasus. Assyrië behaalt in 714 v.C. een overwinning op Urartu en sinds 620 v.C. zien we het binnendringen van de Scythen vanuit zuid-Rusland. Vanaf 610 behoort het Urartu-rijk bij Medië. Na 600 dringen nog een de Indo-Germaanse Armeniërs het Urartu-rijk binnen. Tegenwoordig (grotendeels) bekend als Armenië, ca. 30.000km2., hoofdstad Erivan. Werd in de 9e eeuw een soevereine staat.
Urash
Godin van de aarde en 1 van de consorten van de hemel-god Anu. Moeder van de godin Ninsun en grootmoeder van de held Gilgamesj. Het zou kunnen dat Urash helemaal geen aparte godin was maar alleen een andere naam voor Anu's vrouw Antum. Ook Anu zélf en zelfs Ninurta werden wel eens Urash genoemd.
Urmia-meer
Één van de twee grote meren ten noorden van Irak. Het Urmia-meer ligt vlak bij de Turkse grens, in het westen van Iran. Aan de andere kant van de grens, in Oost-Turkije ligt het Wan-meer.
Ur-Nammu
Koning in het oude Sumerië / Mesopotamië. 20e eeuw v.C. Militair bevelhebber van Utuhegal die de Gutaeërs verdreef en een nieuw Sumerisch rijk stichtte. Vader van Shulgi. Ur-Nammu eigende zich een deel van het rijk toe en stichtte de derde dynastie van Ur. Naderhand, na eerst nog een rivaliserende dynastie in Lagash te hebben verslagen, veroverde hij nagenoeg geheel Mesopotamië en gebieden daarbuiten. Ur-Nammu was één van de grotere heersers van de Sumerische geschiedenis; de oudst bekende codex die is teruggevonden is de codex van Ur-Nammu. Verder bouwde hij de grote ziggurat van Ur. Hij leide een tijdperk van welvaart in, die door zijn opvolgers ongeveer een eeuw lang verder werd geconsolideerd en uitgebouwd.
Ur-Nina / Ur-Nansje / Nani
Koning van Lagash in het oude Sumerië, vader van Eannatum. Wordt gezien als stichter van de eerste dynastie van Lagash. Voortdurend in strijd met buurland/stadstaat Umma. Maakte een eind aan de overheersing van Ur. Het is niet zeker waar hij vandaan kwam, mogelijk was hij een Semiet uit het westen. Sommige bronnen vermelden dat hij de vader was van Akurgal en de grootvader van Eannatum, andere bronnen zeggen dat hij de vader was van Eannatum en laten Akurgal er buiten. Wellicht reikte zijn macht zich uit tot in Iran.
Ur-Zababa
Koning van Sumerië (Kisj), zoon van Puzur-Suen. Kleinzoon van de beroemde koningin Kugbaba (Kugbau).
Sargon van Akkad was zijn wijnschenker
Een legende over Sargon noemt Ur-Zababa als zijn tegenstander: de koning heeft een droom gehad waar hij bang van was, Sargon kreeg eveneens een droom en op diens verzoek vertelde hij die aan de koning: deze zou door Inanna in een poel van bloed worden gedood. Na enkele pogingen om Sargon te doden eindigt de legende met Sargon op de troon.
Aan het einde van het koningsschap van Ur-Zababa wordt Kisj in de pan gehakt door Lugal-zagessi van Uruk en Umma, mogelijk ten tijde van het wijnschenkerschap van Sargon voor de koning, wellicht heeft Sargon meegeholpen de koning van de troon te verwijderen, daar zijn, behalve enkele fragmenten echter, geen duidelijke teksten voor te vinden.
Uruk / Unuk / Unug / Warka
Bijbel: Erech/Erek, Arabisch: Warka. Zeer oude stad in Zuid-Mesopotamië, in de tijd dat het bewoond was gelegen aan de Eufraat, die momenteel zo'n achttien kilometer verder weg loopt. Uruk was één van de belangrijkste stad-staten in Sumerië. Opgravingen van Duitse archeologen vanaf 1912 hebben resten van gebouwen blootgelegd uit het vierde millennium v.C., van ná de Ubaïd-periode en vóór de Jemdet-Nasr periode. Vandaar dat we deze periode de "Uruk-periode" noemen. De Uruk-periode zag het ontwikkelen van menselijk leven in de vroeg-dynastische periode en zonder enige twijfel was Uruk destijds de grootste en belangrijkste nederzetting van Sumerië. Je zou zelfs kunnen zeggen dat Uruk de eerste échte stád was van de wereld, dus met een echte stadscultuur. Gebleken is, dat Uruk is ontstaan als twee verschillende nederzettingen: Kullaba en Eanna. Deze twee nederzettingen groeiden door de tijd heen uit naar een stad die omgeven was door een 9,5 km. Lange stadsmuur, die 450 hectare grond besloeg en waarschijnlijk 50.000 mensen huisvestte. In het hart van de stad zijn twee grote tempelcomplexen: het Anu-heiligdom van Kullaba en het Inanna(godin van de liefde)-heiligdom uit Eanna. In beide complexen zijn restanten van verschillende tempels gevonden. Aan de noord-westkant van het Eanna heiligdom is een ziggurat gevonden die toegeschreven wordt aan Ur-Nammu en stamt uit de Ur-III periode. Veel zijn we uit Uruk te weten gekomen t.a.v. de ontwikkeling van het schrift, van ikonen en pictogrammen zien we een geleidelijke overgang naar het spijkerschrift van de vroeg-dynastische periode. Gedurende het derde millennium v.C. was Uruk nog steeds belangrijk, maar haar positie verzwakte aan het einde ervan. Daarna bleef het toch nog twee millennia lang bewoond, maar dan als vrijwel onbetekenende plaats, tot aan de Parthen. Uruk was de thuisplaats van de beroemde Gilgamesj, die we kennen van het gelijknamige epos. Nu weten we dat Gilgamesj echt een koning was die in Uruk leefde, ook weten we dat Uruk een centrale plaats inneemt in de mythologie van de oude Sumerische beschaving.
Urukagina / Uru-Inimgina
Laatste koning van de eerste dynastie van Lagash in het oude Sumerië, 24e eeuw v.C. Waarschijnlijk gehuwd met koningin Shagshag / Shakshak. Bekend om zijn hervormingen van het leger en de ambtelijke macht. Voerde vele oorlogen en verloor uiteindelijk van Lugalzagessi van Uruk.
