Socrates
Socrates (of Sokrates) was een klassiek Grieks Atheens filosoof, wordt beschouwd als 1 van de stichters van de westerse filosofie. Leefde van 470 tot 399 v.C. Heeft als hopliet aan een aantal veldslagen meegedaan. Bij de soldaten stond hij bekend om zijn dapperheid. Socrates was een gedrongen man, klein postuur, geen schoonheid. Trouwde op 50-jarige leeftijd met Xanthippe, kreeg 3 kinderen: Menexenos, Lamprocles en Sophroniskos. Als iemand aan hem vroeg: "moet ik trouwen?" dan antwoordde hij: "maakt niet uit wat je doet, in beide gevallen krijg je er spijt van". Naast het huwelijk met Xantippe had hij nóg een vrouw, dat was heel normaal destijds: door de vele oorlogen waren er veel meer vrouwen dan mannen en Athene spoorde zijn burgers aan om het aantal ras-echte Atheners zo snel mogelijk te laten groeien. Zijn ouders waren Sophroniskos en Phaenarete (een beeldhouwer en een vroedvrouw), zijn broer was Patrocles. Kenmerkend voor zijn denken is hij als eerste het inwendige boven het uitwendige stelde, de bron van het menselijk denken is de oorzaak van het kwaad dat we ervaren. Socrates was een grappenmaker, met veel ironie en cynisme beschrijft hij de gebeurtenissen van de dag, over een markt lopende eens zei hij: "Zoveel dingen te verkrijgen, maar ik heb maar zo weinig nodig om te kunnen leven" (Socrates bracht niet veel geld in het laatje voor zijn gezin, waarschijnlijk hechtte hij weining waarde aan rijkdom). Hij bemoeide zich nauwelijks mep de politiek, wat op zich al een hele kunst was want de aristocraten waren niet blij met de democratie en veel bekende filosofen en schrijvers lieten zich over dit onderwerp veelvuldig uit. Volgens zijn eigen zeggen had hij een demon bij zich die hem verbood zich met politiek te bemoeien. Na twee keer aan de dood te zijn ontsnapt na aantijgingen jegens hem door de Atheense politici (democraten) was het bij de derde keer slechter gesteld, hij moest de gifbeker drinken (wat een gebruikelijke straf was destijds). Volgens verhalen kon hij makkelijk gered worden vanwege zijn vele vrienden, maar het lijkt alsof Socrates daar zelf niet aan wilde meewerken, hij sterft in het filosofische harnas. Van Socrates hebben we geen geschriften, waarschijnlijk kon hij niet eens schrijven, hij stond bekend om zijn uitspraken die door velen op schrift werden gesteld. Plato, 1 van zijn leerlingen, schreef veelvuldig over zijn meester. Plato wijdde 4 dialogen aan het levenseinde van Socrates. Na Socrates' dood vertrok Plato uit Athene om zich in vrijwillige ballingschap aan de filosofie te wijden. Na het overlijden van Socrates krijgen de Grieken spijt, scholen, theaters en badhuizen worden voor enkele dagen gesloten, enkele politici worden verbannen en de rechter ter dood gebracht.
Zijn belangrijkste denken lag erin dat hij verkondigde zo weinig te weten, hoe meer je leert hoe meer je ontdekt dat je nog niet weet, kennis is geen wetenschap, inzicht daarentegen wel, zodra je inzicht hebt, is feitenkennis overbodig want dan alles is dan te beredeneren: aangeleerde kennis is vol vooroordelen en leugens en kennis vergaren is egoïsme, inzicht verkrijgen is eerlijke kennis opdoen en het vermogen bezitten de kunst van het zelf ontdekken van alle antwoorden aan anderen te leren. Volgens Socrates zouden alleen diegenen met inzicht de leiding mogen hebben over anderen, volgens hem ook is de burger niet in staat de juiste leiders te kiezen, hij verwerpt daarom het kiesstelsel en kan geen enkele staatsvorm goedkeuren. Zijn belangrijke lijfspreuk "Ken uzelf" zegt alles over zijn denkwijze, we zijn allemaal onwetend tot we inzicht hebben in het ware en het ware is dan ook het goede, het enige goede dat er is.
Soedan
Soedan, ooit de grootste en een van de meest geografisch diverse staten in Afrika, splitste zich in juli 2011 in twee landen nadat de bevolking van het zuiden voor onafhankelijkheid had gestemd.
De regering van Soedan gaf haar zegen aan een onafhankelijk Zuid-Soedan, waar de voornamelijk christelijke en animistische bevolking al decennia lang strijd voerde tegen de heerschappij van het Arabische moslim-noorden.
Verschillende onopgeloste kwesties, met name de kwestie van gedeelde olie-inkomsten en grensafbakening, hebben echter nog steeds tot spanningen tussen de twee opvolgerstaten geleid.
Soedan wordt al lang geteisterd door conflicten. Twee noord-zuid burgeroorlogen hebben 1,5 miljoen mensen het leven gekost, en een aanhoudend conflict in de westelijke regio van Darfur heeft twee miljoen mensen uit hun huizen verdreven en meer dan 200.000 mensen gedood.
De feiten over Soedan:
Officiële naam: republiek Soedan
Hoofdstad: Khartoum
Bevolking: 39,5 miljoen
Belangrijkste talen: Arabisch, Engels
Grote religie: islam
Levensverwachting: 63 jaar (mannen), 66 jaar (vrouwen)
Munteenheid: Soedanese pond
Staatshoofd: luitenant-generaal Abdel Fattah al-Burhan
Luitenant-generaal Abdel Fattah al-Burhan werd op 12 april 2019 beëdigd als voorzitter van de heersende militaire overgangsraad van Soedan, een dag nadat het leger de veteraan president Omar al-Bashir had omvergeworpen.
Dit volgde op maanden van straatprotesten tegen het autoritaire bewind van president Bashir.
Het leger zei dat de Raad Soedan zou begeleiden bij een tweejarige overgang naar een burgerregering, maar oppositiegroepen eisten een snellere overdracht, en de Afrikaanse Unie en Ethiopië onderhandelden over een machtsdelingsovereenkomst die in september een gezamenlijke civiel-militaire regering tot stand bracht.
Luitenant-generaal Burhan is beschuldigd van betrokkenheid bij wreedheden tijdens militaire operaties tegen niet-Arabische burgers in Darfur in 2003, toen hij hoofd van de grondtroepen was.
Soedanese uitzendingen zijn zeer beperkt en staatstelevisie en -radio weerspiegelen het overheidsbeleid.
In de privépers staan oppositionele standpunten, maar de staat gebruikt zijn bevoegdheden om invloed uit te oefenen op wat er wordt gepubliceerd.
Meer dan een kwart van de Soedanese burgers is online, maar internettoegang kan bijna onbetaalbaar zijn. Activisten zijn gearresteerd vanwege hun activiteiten op sociale media.
| 1821 |
: |
Het Ottomaanse rijk verovert het noorden van het land |
| 1899-1955 |
: |
Soedan staat onder gezamenlijk Brits-Egyptisch bestuur |
| 1956 |
: |
Soedan wordt onafhankelijk |
| 1983 |
: |
President Numeiri introduceert de sharia-islamitische wet. |
| 2003 |
: |
Begin van een conflict in de regio Darfur |
| 2009 |
: |
Het Internationaal Strafhof vaardigt een arrestatiebevel uit tegen president Omar Bashir op beschuldiging van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in verband met het aanslepende conflict in Darfur |
| 2011 |
: |
Zuid-Soedan wordt onafhankelijk na jaren van oorlog met de centrale regering in Khartoem |
| 2019 |
: |
Leger zet president Bashir af na maanden van protesten tegen zijn bewind |
Soennisme en Sjiïsme
Hoofdstroming(en) van de Islam.
Soennieten: Volgen de tradities die gebaseerd zijn op het leven van de profeet Mohammed. Bijna 80% van alle moslims zijn Soennitisch. Het is evenals het sjiisme ontstaan vanuit de strijd om de rechtmatige opvolging van Mohammed, die begon na zijn dood in het jaar 632. Die strijd ging tussen aanhangers van Mohammed's neef en schoonzoon Ali en die van de kaliefen. De soennieten zijn volgelingen van de laatsten. De eerste kalief was Mohammeds schoonvader Aboe Bakr. Soenni theologie wijkt op bepaalde punten af van dat van de sjiieten: onder meer de 'al Mahdi'. Wel geloven de soennieten dat de Mahdi zal verschijnen, echter hij is niet de kleinzoon van de profeet Mohammed. Verder de rol van de imam: voor soenni's niet veel meer dan de leider van het vrijdagse gebed in de moskee. Sjiisme is qua aantal aanhangers de tweede stroming binnen de Islam. Het aantal aanhangers bedraagt ongeveer 10% van de aanhangers van het soennisme. Het sjiisme komt vooral voor in Iran (waar het de staatsgodsdienst is) en het zuiden van Irak, maar ook in Pakistan, India, Libanon en diverse Golfstaten. De stroming is ontstaan ten gevolge van de strijd om de opvolging van de profeet en stichter van de islam, Mohammed. Sjiieten zijn de volgelingen van Ali ibn Aboe Talib ook wel Kalief Ali of Imam Ali genoemd, de neef (zoon van zijn oom Aboe Talib) en tevens schoonzoon van Mohammed (hij was getrouwd met Mohammeds dochter Fatima). Sjiieten baseren het volgen van Ali op de overleveringen van hun profeet Mohammed en zijn uitleg van bepaalde verzen van de Koran. Aanvankelijk werden zijn aanhangers 'de partij van Ali' genoemd. De andere partij volgde de kaliefen, waarvan de eerste Aboe Bakr was.
Sjiieten: De sjiieten geloven in de Koran als het woord van Allah en de sunnah als de overleveringen van de profeet Mohammed. Dit zijn de twee pilaren waarop de Sjiieten hun wetten en plichten baseren. De Imams die hen opvolgen zijn de uitvoerders en uitleggers van deze twee pilaren. Een belangrijk kenmerk van deze stroming is dus de plaats van de imam. Deze islamitische geestelijke is binnen het soennisme min of meer de voorganger van de vrijdagse gebedsdienst in de moskee, maar binnen het sjiisme is zijn rol en zijn geestelijke gezag veel groter. Hij wordt geacht de gelovigen krachtig te leiden in hun strijd voor de islam en wordt gezien als spreekbuis van de wil van Allah zowel op godsdienstig als sociaal en politiek vlak.
Soleiman (de prachtlievende)
Turks/Ottomaans staatshoofd/Sultan, die het rijk tot haar grootste bloei bracht. Dit is het einde van de Ottomaanse expansie in Centraal- Europa. De sultan annexeert nog wel het kustgebied van Moldavië. De Ottomanen domineren nu de Zwarte Zee. Al vroeg in de 16e eeuw hebben Ottomaanse legers ook Syrië, Palestina, Egypte en Mesopotamië veroverd. Aan de vijandigheden tussen Ottomanen en Habsburgers komt pas na zijn dood met het Verdrag van Edirne (1568) een eind. De vrede houdt tot 1593.
Solon
Solon (geboren ca. 630 v.C., overleden ca. 560 v.C.), Atheens staatsman, bekend als een van de zeven wijzen van Griekenland. Hij beëindigde de aristocratische regeerwijzes en verving dat door een systeem van controle door de rijke Grieken en introduceerde een nieuw en humaner wetboek. Hij was ook een bekende dichter.
Tijdens zijn leven schreef niemand over hem. Pas in de 5e eeuw v.C. zien we werken over hem verschijnen, Ongeveer 300 van zijn geschriften zijn bewaard door citaten die waarschijnlijk slechts een klein deel van zijn totale oeuvre vertegenwoordigen.
Solon was van edele afkomst maar gematigd in zijn opvattingen over verdeling van rijkdom. Solon werd pas een écht prominent Athener omstreeks 600 v.C., toen de Atheners werden ontmoedigd tijdens een oorlog met hun buren van Megara om het bezit van het eiland Salamis. Middels een gedicht maakte hij de oorlog tot een kwestie van nationale eer en riep hiermee de Atheners op tot "verovering van Salamis, om onze schaamte ongedaan te maken", de Atheners wonnen de oorlog.
Het begin van de 6e eeuw was een onrustige tijd voor de Atheners op verschillende gebieden. De samenleving werd gedomineerd door een aristocratische "dynastie", de Eupatriden, die de beste landbouwgronden bezaten en de regering van Griekenland monopoliseerden. Ze waren onderling verdeeld in rivaliserende facties. De arme boeren werden de schuld in gedreven en wanneer ze de belastingen niet konden betalen, tot lijfeigenen op hun (de aristocratrie) eigen land gemaakt en in extreme gevallen, verkocht als slaven. De tussenliggende klassen van middelmatige landbouwers, ambachtslieden en handelaren namen de aristocraten kwalijk dat ze buitengesloten werden van de regering. Dit alles kan mogelijk goed hebben geresulteerd in een revolutie en de daaropvolgende tirannie (dictatuur) zoals ze in andere Griekse stadstaten hadden, ware het niet Solon geweest op wie de Atheners van alle klassen hun hoop gevestigd hadden om een, over het algemeen bevredigende, oplossing van hun problemen te bieden. Omdat hij geloofde in matiging en in een geordende samenleving waarin elke klasse zijn plaats en functie had, was zijn oplossing niet revolutie maar hervorming.
Sostratos (van Knidos, Karië) (Leefde rond 300 v.C.)
Architect van de Faros van Alexandrië, welke hij in 280 v.C. ontwierp. Zoon van Dexiphanes, die de architect was van het Tetra Stadion te Alexandrië. Bouwde eveneens de "ondersteunde tuinen van genot" in Knidos, geïnspireerd door de "hangende tuinen van Babylon". Verder ook het clubhuis van Knidos en diverse kanalen aan de Nijl, om deze droog te leggen teneinde het voor Ptolemaios II mogelijk te maken de belegerde stad Memphis in te nemen.
