Kelten
De naam "Kelten" verwijst naar een groep mensen die in zowel oude als moderne tijden bloeit(de). Vandaag de dag verwijst de term vaak naar de culturen, talen en mensen die zijn gevestigd in Schotland, Ierland, andere delen van de Britse eilanden en in Bretagne in Frankrijk. Zes Keltische talen hebben het overleefd: De Gaelische groep bestaande uit Ierse Gaelics, Scotse Gaelics en Manx en de Britonische groep bestaande uit de Breton, de Welsh en de Cornish, aldus wijlen professor Dáithí Ó hÓgáin in zijn boek "De Kelten: een geschiedenis" (The Collins Press, 2002). Hij merkt op dat de Manx en de Cornisch oorspronkelijk waren uitgestorven maar in de huidige tijd weer teruggekomen zijn. De relatie tussen de hedendaagse Kelten en hun voorouders is een omstreden kwestie, de geleerden hebben hierover verschillende meningen. Talen veranderen en mensen migreren, en hoe veel hedendaagse Keltische volkeren, talen en culturen aan de oude Kelten zijn gerelateerd is een onbeantwoorde vraag. Niettemin hebben de Kelten, zowel de oude als moderne, de mensheid voorzien van een aantal fantastische kunst-uitingen, cultuurvoortbrengselen en verhalen over hun dapperheid.De Oude Kelten:
De Kelten zijn voor het eerst ongeveer 2500 jaar geleden in teksten verschenen. Veel van de oude bronnen echter waren geschreven door Grieken, Romeinen en andere niet-Kelten. Het blijkt dat de Kelten verspreid waren over een uitgestrekt gebied van continentaal Europa. Ze leefden tot in het Verre Oosten (Turkije) en dienden zelfs als huurlingen voor de Egyptische koningin Cleopatra. Ze werden nooit politiek verenigd als één volk maar bestonden uit verschillende groepen, met inbegrip van Galliërs en Celtiberians (gebaseerd op het Iberisch schiereiland). Ze spraken verschillende talen en gezien de grootte van het taalgebied is het vrij onwaarschijnlijk dat alle mensen die door de Grieken als Kelten werden geïdentificeerd konden communiceren met elkaar in dezelfde taal, schrijft Felix Muller van het Historisch Museum in Bern in zijn boek "kunst van de Kelten: 700 v.C. tot a.D. 700" (Historisches Museum Bern - 2009). Hij merkt dat het identificeren van bepaalde kunstwerken als "Keltisch" zeer lastig is, maar als we kijken naar de kunst uit gebieden waar de Kelten voorkwamen, kunnen we sommige van de wonderen die ze geproduceerd hebben terugvinden. Bijvoorbeeld: ruim 2500 jaar geleden, op een grafheuvel in West-Zwitserland, lieten ze een gouden bol-vormig object achter met een grootte van minder dan 1 centimeter in diameter, die was versierd met ongeveer 3600 granules. Een mooi voorbeeld van het ongelooflijk ingewikkelde goudwerk dat de Kelten konden produceren.Antieke schrijvers hebben de neiging niet te spreken over de Keltische artistieke prestaties maar liever over hun reputatie van felheid in oorlogen. Galliërs slaagden in 390 v.C. erin om Rome te plunderen en later die eeuw, toen Alexander de Grote op campagne was, ontving hij een uitnodiging van de Kelten. "De koning van de Kelten heeft hen vriendelijk ontvangen en vroeg hen bij het drinken wat het was dat ze het meeste vreesden denkende dat ze zouden antwoorden dat ze hem (Alexander) het meeste zouden vrezen, echter zij antwoordden dat zij niemand vreesden behalve "dat hemel op hun hoofd zou gaan vallen", aldus de Griekse schrijver Strabo.
Van de Kelten werd wel gezegd dat sommigen volledig naakt de strijd in gingen, bedoeld om te hun vijanden af te schrikken door psychologisch effect. "Zeer angstaanjagend ook waren het uiterlijk en de gebaren van de naakte krijgers vooraan in de strijd, allen waren in de bloei van hun leven en sterk gebouwde mannen, rijkelijk versierd met gouden riemen en armschilden" schreef Polybius (200-118 v.Chr.) in een verslag van een veldslag tussen Kelten en Romeinen. (Vertaling door de Universiteit van Chicago). Antieke bronnen vermelden eveneens dat de Kelten overgewicht verfoeiden en sancties hiertegen hadden. Strabo, onder vermelding van een andere schrijver genaamd Ephorus, schreef "dat zij ernaar streven geen vet te groeien en dat een jonge man die zwaarder is dan gemiddeld hiervoor zal worden gestraft".
De Keltische mythologie:
Hoewel de Kelten uiteindelijk samen gevloeid waren met een groot deel van het Romeinse Rijk (in tijd die veroverden de Romeinen veel van hun landerijen) bieden antieke bronnen tóch wel wat inzicht in de religieuze overtuigingen van de Kelten. Een gedicht van Lucan (a.D. 39-65) beschrijft een klein woud dat heilig voor de Kelten was. Het suggereert, samen met andere bronnen, dat hier mensenoffers werden voltrokken:Daar stond een woud
Dat geen man vanaf de vroegste tijd
Heeft durven schenden; verborgen van de zon..."
"Geen sylvanische nimfen
Vonden hier hun huis, nóch Pan, maar slechts wrede riten
en barbaarse aanbidding, afschrikwekkende altaren
op massieve stenen opgericht. Geheiligd met het bloed van mannen was elke boom...
Een aantal geleerden geloven nu opmerkelijkerwijs dat de oude Kelten niet in Groot-Brittannië leefden maar zich beperkten tot het Europese continent, met nederzettingen gelegen in het Verre Oosten zoals in Turkije. John Collis, hoogleraar archeologie aan de Universiteit van Sheffield, wijst er in zijn boek "de Kelten: oorsprong, mythen en uitvindingen" (Tempus, 2004) op dat de antieke schrijvers naar Keltische bewoners in continentaal Europa verwijzen, maar niet naar de Britse eilanden. Hij merkt op dat Strabo eigenlijk Britten van Kelten onderscheidde. Hij schrijft dat termen als "Celt" en "Gallië" nooit gebruikt werden voor de bewoners van de Britse eilanden doch vooral de meest algemene manier was om alle inwoners van West-Europa met inbegrip van niet Indo-Europese sprekers zoals Basken te beschrijven. Zijn analyse wordt bevestigd door de Universiteit van Leicester (professor Simon James) die zegt dat "veel mensen zouden schrikken als ze ontdekken zijn dat Groot-Brittannië in pre-Romeinse tijd níet werd bevolkt door oude Kelten" en dat de meeste Britse IJzertijd-specialisten het idee decennia geleden al losgelaten hebben", zo schrijft hij in een recensie uit 2004 van het door Collis gepubliceerde boek in het "British Archaeology magazine". De vraag is niet waarom zoveel Britse (en Ierse) archeologen het idee hebben losgelaten, maar, om te beginnen: hoe en waarom we denken dat het er ooit was geweest? De oude eilandbewoners beschreven zichzelf nooit als Kelten, deze naam hadden ze gereserveerd voor enkele continentale buren".
Terwijl geleerden het idee van de Kelten in oud Brittanië loslieten, werd allerlei bewijs gevonden voor een bloeiende Kelten-cultus in Turkije. In 278 v.C., verwelkomde koning Nicomedes I van Bithynië 20.000 Europese Kelten als bondgenoten, veteranen die met succes Macedonië twee jaar eerder al waren binnengevallen. Deze krijgers, die zich de Galatai noemden, marcheerden naar noordwest Anatolië met 2.000 Bagage wagons en 10.000 bevoorraders en handelaren evenals vrouwen en kinderen, de onderzoekers Jeremiah Dandoy, Page Selinsky en Mary Voigt schrijven in een Archaeologisch magazine uit 2002 in een artikel: "Ze hebben bewijzen gevonden van culturele praktijken die zij als Keltisch interpreteren tijdens opgravingen te Marinem, Turkije. Ze vonden "harde bewijzen van wurging, onthoofding en bizarre bewerkingen op menselijke en dierlijke resten. Dergelijke artefacten zijn ook teruggevonden bij Keltische opgravingssites in Europa welke goed zijn gedocumenteerd".
